Mehir Alacağı ve Senedi Davası

Belirtmek gerekir ki, mehire Şer’i hukuk ve Osmanlı Hukuku döneminde rastlanılmakta olup günümüz kanunlarında yer verilmemiştir. Mehir yasalarımızda yer almasa dahi günümüzde varlığını devam ettirmektedir. Mehir alacakları ve mehir senedinden doğan uyuşmazlıklara sıklıkla rastlanılmaktadır. Bu uyuşmazlıklar yargıya taşınmaktadırlar. Mehir davaları hukukumuzda düzenlenmese de mehirden doğan anlaşmazlıklar Türk Borçlar Kanunumuzun 285 ila 298.maddeleri bakımından çözümlenmeye çalışılmaktadır. Kanunlarımızda mehir alacağı ve senedi davalarında “bağışlama sözleşmesi” hükümleri tatbik edilmektedir. Yazımızda mehirin nelerden ibaret olduğuna, hukuki niteliğine, mehir senedinin hazırlanış biçimine, geçerlilik şartlarına ve mehir davasına ilişkin genel bilgiler vereceğiz. Mehirle ilgili ayrıntılı bilgi için Aile Hukuku Avukatı İstanbul’dan hukuki danışmanlık alabilirsiniz.

 

Mehir Nedir ?

Mehir özellikle İslam hukukunda yer alan bir aile hukuku meselesidir. Mehir en genel tanımıyla imam nikahı olarak bilinen evlenmenin dini akdi esnasında veya sonrasında erkek eşin yani kocanın bazı şeyleri kadın eşe vermeyi taahhüt etmesidir. Kocanın eşine mehir olarak vermeyi taahhüt edebileceği şeyler; mal, altın, para veya mücevher gibi ekonomik değeri olan şeylerdir. Bu bağlamda erkek eş kadın eşe bir miktar para veya mal hediye etmektedir. İslam hukukuna göre mehir, evlenmek için şart değildir ancak evliliğin bir sonucudur. Belirtmek gerekir ki, mehir başlık parası değildir ve bu yüzden bizim hukukumuzda da geçerli olarak kurulabilir. Mehir , başlık parası olmadığı için ve kadın eşin bizzat kendisine verildiği için ne hukuka ne ahlaka ne de kişilik haklarına aykırılık teşkil etmez. Mehrin neler olabileceğine ilişkin güncel bilgiyi Mehir Senedi Avukatı İstanbul’dan öğrenebilirsiniz.

 

Mehir Çeşitleri

2 adet mehir çeşidi bulunmaktadır. Bunlar;

       1.Mihr-i Muaccel

Mihr-i muaccel, evlenme esnasında kadın eşe peşin olarak mehrin ödenmesidir. 

       2.Mihri-i Müaccel

Mihr-i müaccel ise mehrin ödenmesinin evlilikten sonraya bırakılmasıdır. Bu halde mehrin vadesi önem arz eder. Çünkü vade gelmeden mehir istenemeyecektir. Vade varsa bu tarih esas alınır. Vade belirlenmemiş ise mehir en geç erkek eşin ölümü halinde ya da boşanma halinde istenecektir.

 

Hukukumuzda Mehir

Yukarıda bahsettiğimiz gibi, Türk Hukuku uyarınca mehir alacakları düzenlenmemiştir. Buna rağmen pratikte mehir alacakları varlıklarını korumaya devam etmektedirler. Kural olarak mehir alacakları hukuka aykırı olmadığı için geçerli olarak düzenlenebilirler. Yaşadığımız coğrafyada İslam Hukuku esintileri devam ettiği için bunun bir sonucu olarak mehir ve buna bağlı alacaklar istenmeye devam etmektedir. Hukukumuzda 2.12.1959 tarih ve E. 14, K. 30 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile mehir alacakları ve senedi davaları çözüme kavuşturulmaktadır. Uygulamada mehir borcu düğünde kadına takılan ziynet eşyalarıyla da ödenebilir.

Mehrin hukuki niteliği ise bağışlama sözü verme sözleşmesidir. Bunun sonucu olarak senedin en azından adi yazılı şekilde yapılması gerekliliğinin doğmasıdır. Bu hususta detaylı bilgili yazımızın devamında okuyabilirsiniz.

 

Mehir Senedi Hazırlama

Mehir senedinin hazırlanması süreci çok önemlidir. Çünkü uygulamada insanlar bu senetlerin varlığını ispat edemedikleri için hak kaybına uğramaktadırlar. Mehir senedini ispat hukukuna uygun hazırlamanız gerekir. Mehir senedinizi noterde tasdik ederek resmi belge haline getirebilir ve ispatını kolaylıkla sağlayabilirsiniz. Bununla birlikte dikkat etmeniz gereken diğer hususlar;

• Mehir senedinde mehir verilen şeyler ve miktarları eksiksiz şekilde yazılmalı.
• Mehir senedi muhakkak yazılı olarak hazırlanmalı, sözlü olmamalı.
• Mehir senedinde özellikle mehir veren erkek eşin imzası bulunmalı.
• Mehir senedinde muhakkak 2 şahit ve 1 kefil imzası yer almalı.

Mehir senedinizi Aile Hukuku Avukatı İstanbul ile birlikte uygun şekilde hazırlayarak haklarınızı güvence altına alabilirsiniz.

 

Mehir Senedinin Geçerlilik Şartları

Mehir senedini geçerlilik koşullarına uygun olarak hazırlamaz iseniz bu senet sizlere alacak hakkı kazandırmayacaktır. Mehir senedinin geçerlilik koşulları mehir olarak verilecek şeyin niteliğine göre değişiklik arz etmektedir. 

1. Taşınır mehir olarak verilmişse; senet yazılı şekilde yapılmalıdır.
2. Taşınmaz mehir verilmişse; resmi şekilde tapuda yapılmalıdır. 

Örneğin, bir miktar para veya altın mehir olarak verilmek isteniyorsa mehir senedi yazılı şekilde yapılması yeterlidir. Ancak mehir olarak konut, işyeri verilmek isteniyorsa bu resmi şekle tabi olup tapuda senet hazırlanmalıdır. Aksi halde açacağınız dava şekle aykırılıktan dolayı kabul edilmeyecektir.

 

Mehir Davası

Mehir senedi düzenlemiş olabilirsiniz. Ancak sadece senet düzenlemek kural olarak size alacak hakkı vermez. Alacak hakkı senet sona erince muaccel hale gelecektir. Senet ise kural olarak 2 farklı şekilde sona erebilir. Bunlar; boşanma ya da ölümdür. Kadının açacağı mehir davasının haricinde erkek eş de mehir senedinden dönmek için kadın eşe karşı dava açabilir.

Boşanma ile evlilik son bulmuşsa kadın eş mehir alacağı için dava açabilir. Boşanan erkek eş, kadın eşe taahhüt ettiği taşınır veya taşınmaz malları boşanmaya rağmen vermemişse bu durumda kadın eş dava yoluna gidebilir. Mehir davaları aile hukuku bakımından teknik bir dava çeşidi olup Aile Hukuku Avukatı İstanbul ile hukuki sürecinizi yönetmeniz daha sağlıklı olacaktır.

 

Mehir Davası Görevli ve Yetkili Mahkeme

Mehir senetleri kural olarak malvarlığına dair talepler içerdiği için görevli ve yetkili mahkeme davalının yerleşim yeri asliye hukuk mahkemelerinde açılmalıdır. Kadın eş kendisine taahhüt edilen mehrin ödenmemesi halinde kocasının ikametinin bulunduğu yerin asliye hukuk mahkemesinde mehir davası açabilir. Bununla birlikte erkek eş de mehirden dönmek için kadın eşin yerleşim yerinin asliye hukuk mahkemesinde hukuki sürecini başlatabilir. Davanızı görevli ve yetkili mahkemede açmanız gerekmektedir. Aksi halde hukuki süreciniz uzayacaktır ve davanızın reddedilmesi olasıdır. Muhtemel hak kayıplarından korunmak için Aile Hukuku Avukatı İstanbul ile hukuki sürecinizi başlatabilirsiniz.

 

Mehir Davalarında Zamanaşımı Süresi

Mehir davası açarken dikkat etmeniz gereken en önemli husus zamanaşımı süresidir. Kural olarak mehir senedinden doğan alacaklar zamanaşımı süresine tabidir. Bu zamanaşımı süresi ise boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 10 yıldır. 10 yıllık süre geçse de dava açabilirsiniz ancak karşı taraf ödemezlik defi ileri sürerek borcunu ödemeyebilir. Boşanma Avukatı İstanbul’dan hukuki destek alarak davanızı süresi içinde açabilirsiniz.

 

Mehirden Geri Dönmek

Mehrin geri alınması da mümkündür. Mehir, bazı hallerde 1 yıl içinde geri alınabilir. Ancak burada mehrin ödenip ödenmediğine bakılmalıdır. Mehrin hukuki niteliği uyarınca mehir ifa edilmişse bağışlamanın geri alınması hükümlerince geri alınırken ifa edilmemiş mehirler bağışlama sözü vermenin geri alınması kapsamında değerlendirilerek mehirden geri dönülebilir. 

Mehrin geri alınabilmesi için bazı şartlar da mevcuttur. Bunlar kısaca;

• Mehir alacaklısının, mehir verene veya onun yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemesi 
• Mehir alacaklısının, mehir verene veya onun yakınlarından birine karşı kanundan doğan yükümlülüklerine önemli ölçüde aykırı davranması
• Mehir verenin mali durumunun olağanüstü şekilde değişmesi
• Mehir verenin yeni ailevi yükümlülüklerinin doğması veya yükümlülüklerinin önemli ölçüde ağırlaşması
• Mehir şartlı verilmişse mehir alacaklısının haklı bir sebep olmadan bu yüklemeyi yerine getirmemesi
• Mehir verenin ödeme güçsüzlüğüne düşmesi veya iflas etmesi

Yukarıdaki haller gerçekleşmişse bu durumda 1 yıl içinde mehir geri alınabilir. 1 yıllık süre ise söz konusu durumun öğrenilmesiyle birlikte başlayacaktır. Mehir Avukatı İstanbul’dan mehrin geri alınmasına ilişkin diğer detayları öğrenebilirsiniz. 

 

SIKÇA SORULAN SORULAR

 

Mehir senedinde mehir konusu belli değilse ne olur ?

Mehir senedinin geçerli olması için mehir verilecek şeyin belirli veya belirlenebilir olması gerekir. Aksi halde geçerli olmaz.

Mehir davası boşanma davasıyla binlikte mi açılmalı ?

Yargıtay içtihatları uyarınca mehir davası boşanma davasından ayrı olarak açılmalıdır.

Anlaşmalı boşanma davasında mehir istenebilir mi?

Anlaşmalı boşanma protokolünüze mehirle ilgili taleplerinizi ekleyebilirsiniz. 

Mehir ödenmezse ne olur ?

Bu durumda mehiri ödemeyen kişiye karşı dava açılabileceği gibi icra takibi de başlatılabilir. Mehir taşınmaz ise tescile zorlama davası açılmalıdır.

Mehri eşim yerine ailesinden isteyebilir miyim ?

Mehri bizzat erkek eşin ödemesi zorunlu değildir, 3.kişiler de mehri ödeyebilir. 

Mehir tanıkla ispat edilebilir mi ?

Hayır, yazılı belge gerekir. 

Eşim öldü mehir alacağımı nasıl tahsil edeceğim ?

Bu durumda eşinizin mehir borcu onun mirasçılarına geçecektir.