Boşanma Süreci ve Boşanma Davası Süreci

Evlilik tarafların özgür iradesine bağlı olarak kurulan bir birliktir. Toplumun en küçük yapı birimi olan ailenin kurulabilmesi için resmi kanallardan gerçekleştirilen evlilikte kişinin özgür iradesi esastır.

Evlilik birliği kurulduğunda bunun hiç bitmeyeceği düşünülür. Bununla birlikte yaşamın doğal akışı içinde eşler arasında ortaya çıkabilecek fikir ayrılıkları, aldatma, geçimsizlik, evlilik birliğini temelden sarsıcı davranışlar sebebi ile evlilik birliğinin sonlandırılması istenebilir.

Boşanma davaları evlilik birliğinin sonlandırılabilmesi için açılır. Devlet aileyi kanunları aracılığı ile korur. Ailenin toplum içinde taşıdığı öneme istinaden devlet bu konuda müdahale etmeyi gerekli görür. Bu sebeple de eşler ayrılma kararı aldıklarında bunu keyfi olarak gerçekleştiremez. Yargının yetkili organı olan Aile Mahkemesi’ne başvurmak sureti ile boşanma gerçekleştirilir.

 

Boşanma Davası Nedir?

Boşanma davası, mahkemeye açılan ve evlilik birliğinin sonlandırılması istemine göre görülen dava türüdür. Boşanma davası eşlerin anlaşmazlık yaşadıkları durumlarda ayrılık kararı almasının ardından Aile Mahkemesi’ne açılmak zorundadır.

Boşanma davası açılacağı zaman mahkemeye iki şekilde müracaat edilebilir. Eşlerin anlaşma sağladıkları hallerde anlaşmalı boşanma davası açılır. Taraflar ortak noktada buluşamadıklarında çekişme yaşar. Bu durumda da çekişmeli boşanma davası açılarak ilerlenir. Her iki dava türünde farklı süreçler yaşanır. Bu sebeple de davanın kapsamına bağlı olarak hareket edilmek zorundadır.

 

Boşanma Davası Nasıl ve Nereye Açılır?

Aile birliği çeşitli nedenlerle sarsılabilir. Bazen eşler bu birliği sürdürmek istemez. Fikri uyuşmazlıklar, aldatma, eşlerden birinin görev ve sorumluluklarını yerine getirmemesi evlilik birliğinin sürdürülmesi yönünde engel teşkil edebilir.

Boşanma davası açılacağı zaman devletin yetkili organlarına başvurulması zorunludur. Aile Mahkemesi bu konuda müracaat edilecek mercidir. Boşanma davası anlaşmalı boşanma ya da çekişmeli boşanma şeklinde Aile Mahkemesi’ne açılmak zorundadır.

Dava açılacağı zaman anlaşmalı boşanma ise eşler dava öncesinde aralarında anlaşma sağlayarak bir protokol hazırlar. Bu protokole istinaden de çocukların durumu, mal paylaşımı, nafaka, tazminat talebinin olup olmadığı gibi eşleri ilgilendiren ortak konularda karar alırlar.

Anlaşmalı boşanma protokolü hazırlandıktan sonra Aile Mahkemesi’ne verilir. Mahkeme bu istemi yerinde bulursa boşanma kısa sürede sonuçlanır. Boşanma davası dilekçesi protokol ile mahkemeye sunulur. Dava dilekçesi çekişmeli boşanma davası için de hazırlanmak zorundadır. Anlaşmalı boşanma davası dilekçesi ve anlaşmalı boşanma protokolü mahkemeye birlikte sunulmaktadır.

Anlaşmalı ya da çekişmeli boşanma istemi olan taraflardan birinin dava dilekçesi hazırlamak sureti ile mahkemeye başvuru yapması sürecin ilk aşamasıdır. Hazırlanacak dava dilekçesinde eklenmesi gereken belgeler varsa yer almalıdır. Taraflardan biri Aile Mahkemesi’ne bu dilekçeyi sunar.

 

Boşanma Davası Türleri

Boşanma davası türleri, anlaşmalı ve çekişmeli olarak iki ayrı dava çeşididir. Anlaşmalı boşanma davası görece diğer dava türüne göre daha kısa sürede sonuçlanır. Bunun yanı sıra çekişmeli boşanma davası süreç bakımından uzun olabilir. Eşler arasındaki çekişmenin boyutuna bağlı olarak bu davalar daha uzun sürer.

Her iki dava türü de Aile Mahkemesi’ne açılmak zorundadır. Dava açılırken boşanma davası dilekçesi mahkemeye sunulur. Dava dilekçesinde boşanma sebeplerine, varsa davaya konu olan olayların ispatı yönünde delillere, tanıklara yer verilir.

Anlaşmalı boşanma davalarında çekişmeli boşanma davalarında takip edilen süreç olmaz. Anlaşmalı davalarda ilk celsede karar verilirken çekişmeli davarda dilekçelerin sunulması, cevap dilekçelerinin hazırlanması, ön inceleme yapılması, tahkikat aşaması ve tarafların dinlendiği son aşama olmak üzere dava görülür.

 

Çekişmeli Boşanma Davası

Çekişmeli boşanma davaları adından da anlaşılacağı gibi eşlerin çekişme yaşaması durumunda söz konusu olur. Çekişmeli boşanma davası açılırken kanunda da yer verilen genel ya da özel sebeplere dayanılabilir.

Çekişmeli boşanma davası genel sebepler arasında; şiddetli geçimsizlik, tehdit, eşler arasında vuku bulan kötü davranışlar, aile bireylerine karşı kötü davranışlar sergileme, evlilik yükümlülüklerinin aksatılması gibi farklı nedenler yer alır.

Evlilik birliğini temelden sarsabilecek nitelikte olan her türlü sebep genel boşanma nedenleri arasında gösterilebilir. Şiddet içeren davranışlar, güven zedeleyici hareketler, hakaret, cinsel ilişkiden kaçınma gibi çeşitli nedenler bu davalara konu olabilmektedir.

Çekişmeli boşanma davası özel sebepler Medeni Kanun’da sınırlı sayıda yer almaktadır. Taraflar özel sebepler nedeni ile dava açmak istediklerinde kanunda belirtilen nedenler dışında gerekçe gösteremez.

Özel boşanma sebebine dayanan ve dava açan eşin davasını ispat etme sorumluluğu bulunur. Davayı açan tarafın gerekçesine dayanak olarak delil sunması ve bunu ispatlaması istenir. Davacı tarafın davasına yönelik ispat yükü bulunurken karşı tarafın kusurlu olduğunu kanıtlaması gerekmez.

Çekişmeli boşanma davası özel sebeplere örnek olarak; aldatma(zina), hayata kast, haysiyetsiz yaşam sürme ve suç işleme, akıl hastalığı ve terk gösterilebilir. Çekişmeli boşanma davaları sürecin uzun olduğu dava türlerinden biridir.

Bu tür davalar görülürken davalı tarafın kusurunun az olması durumunda davanın reddedilebilmesi söz konusu olur. Çekişmeli boşanma davalarının bir özelliği de dava açan eşin davalı eşe oranla daha az kusurlu ya da kusursuz olması gerekliliğidir. Aksi durumda boşanma davasının reddedilmesi gündeme gelir.

 

Anlaşmalı Boşanma Davası

Anlaşmalı boşanma davası Aile Mahkemesi’ne açılır. Yetkili mahkeme açısından tarafların ikamet ettikleri adresin bir önemi bulunmamaktadır. Herhangi bir yerdeki Aile Mahkemesi bu davayı görebilir.

Anlaşmalı boşanma davası anlaşmalı boşanma protokolü hazırlanarak açılır. Anlaşmalı boşanma protokolü Aile Mahkemesi’nin dikkate alacağı resmi bir belgedir. Anlaşmalı boşanma davasında çekişmeli boşanma davasından farklı usuller uygulanır.

Bu tür davalarda mahkeme doğrudan duruşma günü verir. Anlaşmalı boşanma davasında tebligat gönderimi, cevap dilekçelerinin yazılması ya da ön inceleme süreçlerine yer verilmemektedir.

Taraflar dava öncesinde kendi aralarında bir boşanma protokolü hazırlar. Bu protokolde yer verilen velayet, nafaka ya da mal paylaşımı gibi ortak konulardaki kararlar hâkim tarafından dikkate alınır. Bu tür davalarda tarafların daha sonra problem yaşamaması adına bir hukukçudan destek alınması öneme haiz olur.

 

Boşanma Davası Görevli ve Yetkili Mahkeme

Boşanma davaları Aile Mahkemesi’ne açılmaktadır. Anlaşmalı boşanma davası açılırken taraflar herhangi bir adliyede bulunan Aile Mahkemesi’ne başvurabilir. Çekişmeli boşanma davalarında ise yetki kurallarına göre dava açılır.

Bu kapsamda davalı tarafın yerleşim yeri Aile Mahkemesi, davacı tarafın yerleşim yeri Aile Mahkemesi ya da boşanmayı talep eden eşlerin son 6 aylık ikamet adreslerinde yer alan Aile Mahkemesi yetkilidir.

 

Çekişmeli Boşanma Davalarında Yargılama Usulü

Çekişmeli boşanma davalarında yargılama usulü ile ilgili olarak da tarafların bilmesi gerekenler bulunur. Bu dava açılacağı zaman bir dilekçe hazırlanarak Aile Mahkemesi’ne verilir.

Davalı taraf dava dilekçesi kendisine tebliğ edildikten sonra iki haftalık sürede cevap dilekçesi verebilir. Dava dilekçesinde ve cevap dilekçesinde dayanak olarak gösterilecek kanıtlara ayrı ayrı yer verilmesine dikkat edilmelidir.

Davalının vereceği cevap dilekçesinin ardından davacı taraf tebligatın ardından iki haftalık sürede karşı cevap dilekçesini sunabilir. Davalının da bu dilekçenin tebliğinden itibaren iki hafta içinde yeni bir cevap dilekçesi verebilme hakkı bulunur.

Taraflar bu dilekçeler aracılığı ile ikişer defa olmak sureti ile birbirlerine cevap vermiş olur. Dilekçelerde delillere yer verilmesi iddiaların ispatı açısından büyük bir önem taşır. Dilekçeler sunulduktan sonra dilekçelerde delillere ek olarak tanıklar da yer aldığında tanık listesi dilekçesinin de mahkemeye sunulması gerekir.

Tanık listesi dilekçesi sunulurken tanıkların adı soyadı ve iletişim bilgilerine yer verilir. Bununla birlikte tanıklar gösterilecekse dava dilekçesinde ve cevap dilekçesinde kendilerine yer verilmesi daha uygun olur.

Dilekçelerin hazırlanmasının ve sunulmasının ardından mahkeme tarafları duruşmaya çağırır. Ön inceleme duruşması yapılırken davalı ve davacı tarafın dilekçelerinde yer verdikleri belgeler sunulur. Mahkemenin gerekli görmesi durumunda ikinci bir ön inceleme duruşması yapılabilir. Ön inceleme duruşması genellikle tek duruşmada tamamlanmaktadır.

Ön inceleme duruşması yapıldıktan sonra tahkikat duruşmasına geçilir. Bu aşamada her davanın süreci farklı olabilir. Birden fazla defa tahkikat duruşması yapılabilmektedir. Boşanma davası tahkikat duruşması tüm delillerin toplandığı bir aşamadır. Bu süreçte toplanan deliller incelenir.

Çekişmeli boşanma davası tahkikat duruşması yapıldıktan sonra tarafların son kez dinlendiği sözlü duruşma kısmına geçilmektedir. Bu aşamada boşanma davasının hükmü belli olur. Çekişmeli boşanma davası süresi bakımından uzun olabilir. Bu tür davalar genellikle 1-3 yıl aralığında tamamlanabilmektedir.

Boşanma davalarında hâkimin davanın dayanağı olan olguların varlığına vicdanen kanaat getirmesi gerekir. Bu tür davalarda taraflardan biri duruşmanın gizli yapılmasını isterse hâkim bunu onaylayabilir.

 

Boşanma Davası Ne Kadar Sürede Sonlanır?

Boşanma davası açıldığında davanın türüne bağlı olarak sonuçlanma süresinde değişiklik olur. Bu davalarda anlaşmalı boşanma yolu seçildiğinde davanın genellikle tek celsede sonuçlanması mümkün olmaktadır.

Anlaşmalı boşanma davası sonuçlanma süresi bakımından ortalama olarak 1-4 ay aralığında değişmektedir. Bu dava sırasında eşler dava öncesinde asgari müştereklerde anlaşarak bir protokol imzalar ve mahkemeye sunar. Sürecin kısa olmasında eşler arasında anlaşma sağlanmış olmasının etkisi vardır.

Çekişmeli boşanma davası sonuçlanma süresi bakımından biraz daha uzundur. Çekişmeli boşanma davaları 1-3 yıl sürebilmektedir. Çekişmeli boşanma davalarında tebligatların usulüne uygun olarak yapılması ve süreleri içinde bu işlemlerin tamamlanması gerekir.

Ayrıca ön inceleme ve inceleme duruşmalarının varlığı da bu davalarda sürenin uzamasına yol açar. Karar duruşmasına geçilene dek aşılması gereken süreçler uzun olduğundan davanın tamamlanması da 1-3 yıl aralığını bulabilmektedir.

Çekişmeli boşanma davalarında tanıkların dinlenmesi, tanıkların sayısı, mahkemeye katılım olup olmaması, kurumlar arasında yapılacak yazışmalar, taraflar arasındaki çekişmeye bağlı olarak yapılması gereken araştırma işlemleri de sürenin uzamasında etkendir.

 

Boşanmak İstemeyen Eş Dava Sonucunu Etkiler mi?

Boşanma davasında eşlerden biri boşanmak istemediği takdirde davayı açan eşin davacı eşe oranla daha az kusurlu olması ya da kusursuz olması boşanmanın gerçekleşmesini sağlar. Davalı eşin davasını ispatlaması durumunda boşanma sağlanabilir.

Bununla birlikte boşanmak istemeyen taraf davayı açan tarafa göre kusursuz ya da daha az kusurlu ise boşanma gerçekleşmez. Boşanmak istemeyen eşin kusurunun kanıtlanması gerekir.

Boşanmak isteyen eşin dava açması durumunda dava dilekçesinde olayları ispat edebilecek delillere yer vermesi gerekir. Tanıkların dinletilmesi veya varsa başka belgelerin mahkemeye sunulması davanın boşanma ile neticelenebilmesi için gereklidir.

 

Boşanma Davası Dilekçesi

Boşanma davası açmak için lazım gelen dava dilekçesine ilişkin örnek dilekçe aşağıda yer almaktadır. Fakat belirtmekte fayda var ki boşanma davası dilekçesinin uzman ve yetkin bir boşanma avukatı tarafından düzenlenmesi, hak ve menfaat kaybı yaşanmaması adına önemlidir.

…  AİLE MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE;

DAVACI : 

T.C. KİMLİK NUMARASI : 

ADRES : 

VEKİLİ : 

(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)

ADRES : 

(Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin)

DAVALI : 

ADRESİ : 

DAVA DEĞERİ : 

(Davanın konusu ve malvarlığı haklarına dair davalarda)

KONU :   

AÇIKLAMALAR :

1-)

2-)

3-)

4-)

5-)

HUKUKİ NEDENLER :

HUKUKİ DELİLLER :

SONUÇ VE İSTEM :

EKLER : 

                                                                                                              Davacı Vekili

                                                                                                         Av.

 

Boşanma Davası Yargıtay Kararları

Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin boşanma davasına ilişkin 08.10.2015 tarihli kararı şu şekildedir:

2. Hukuk Dairesi         2015/3275 E.  ,  2015/17840 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : Karşılıklı Boşanma

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacı-davalı kadın tarafından, her iki boşanma davası ile fer’ileri yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

Davacı-davalı kadının boşanma davası ile davalı-davacı kocanın karşı dava olarak açtığı boşanma davasının yargılamasında davalı-davacı kocanın davası kabul edilerek boşanmaya karar verilmiştir. Davacı-davalı kadının boşanma davası hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemiştir. Davacı-davalı kadının boşanma davası hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir

SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre her iki boşanma davası ve ferileri hakkında yeniden karar verilmesi gerektiğinden kocanın boşanma davası ile iki tarafın feri isteklerine yönelik temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 08.10.2015(Prş.)

 

Sıkça Sorulan Sorular

 

Boşanma Davası En Fazla Ne Kadar Sürer?

Anlaşmalı boşanma davası genellikle 1 – 2 ay sürerken çekişmeli boşanma davası 1 – 3 yıl sürmektedir.

 

Boşanma Davasını Kim Açmalı?

Boşanma davasını kimin açtığı değil, boşanmaya esas teşkil eden vakalarda kimin daha fazla kusurlu olduğu önem taşır.

 

Boşanma Dilekçesi Verildikten Kaç Gün Sonra Mahkeme Olur?

Anlaşmalı boşanma davasında dilekçenin mahkemeye verilmesinden sonra genellikle 1 hafta ile 1 ay süre içinde duruşma günü verilir.