Boşanma Davasında İlk Duruşma
Boşanma davası Aile Mahkemesi aracılığı ile görülür. Aile birliği sonlandırılacağı zaman mahkeme vasıtası ile hareket edilmek zorundadır. Aile birliği toplumun en temel yapı birimi olarak kurulur.
Her toplum açısından aile önem taşır ve korunması amaçlanır. Aile birliği sonlandırılacağı zaman taraflar keyfi olarak hareket edemez. Devletin resmi organları kanalı ile bu birlik sonlanabilir.
Boşanma davası açacak olan eş genel ve özel boşanma sebepleri doğrultusunda hareket edebilir. Genel boşanma sebepleri aile birliğinin temelden sarsılması olarak ortaya çıkar. Özel boşanma sebepleri ise Türk Medeni Kanununda sınırlı sayıda yer verilen nedenlerdir. Hayata kast, zina, suç işleme gibi bazı sebepler özel boşanma sebepleri arasında kabul edilir.
Boşanma davalarında ilk duruşma yapıldığında taraflara tanıkların bildirilmesi ve delillerin sunulması için süre verilir. Verilen süre kesin nitelikte olurken 2 hafta olarak belirlenir. Bu süre içinde bildirilmeyen deliller ve tanıklar yargılama sırasında dikkate alınmaz.
İlk duruşma sırasında çocukların velayeti ya da tedbir nafakası gibi konularda hüküm verildi ise bu konuda yapılması gereken işlemlerin tamamlanması gerekir. Tedbir nafakası ile boşanma davası sürerken eş ve çocukların zorluk yaşamaması sağlanır.
Boşanma Davası Türleri
Boşanma davası birçok nedenle açılabilir. Eşlerin anlaşmada güçlük yaşaması, aile birliğinin temelden sarsılması, aldatma, haysiyetsiz yaşam sürme, hayata kast, kötü alışkanlıklar ve benzer birçok neden boşanma davalarına konu olabilir.
Eşler boşanmak istediklerinde dava açmak zorundadır. Bu durumda ise anlaşmalı boşanma davası ya da çekişmeli boşanma davası olarak süreç izlenir. Boşanma davası Aile Mahkemesi’ne açılır. Bu aşamada değinmekte fayda var ki sürecin boşanma avukatı marifetiyle izlenmesi son derece yararlı olacaktır.
Anlaşmalı Boşanma Davası İlk Duruşma
Boşanma davası anlaşmalı veya çekişmeli olarak görülebilir. Anlaşmalı boşanma davasında eşler dava öncesinde ortak karar alır ve bu kararlarını anlaşmalı boşanma protokolü oluşturmak sureti ile mahkemeye sunar. Boşanma davası dilekçesi ile sunulan anlaşmalı boşanma protokolünde velayet, mal paylaşımı, nafaka ve benzeri konular açıklığa kavuşturulmaktadır.
Anlaşmalı boşanma davasında mahkeme dava dosyasını inceledikten sonra tensip zaptı hazırlanır ve taraflara duruşma günü tebliğ edilir. İlk duruşmada genellikle anlaşmalı boşanma davası sonuçlanır.
Hâkim anlaşmalı boşanma protokolünde yer verilen taraf iradelerini sözlü olarak duruşma sırasında dinler. Anlaşma protokolünde eksik ve hatalar olmadığı takdirde ve dilekçenin de eksiksiz ve tam olması durumunda anlaşmalı boşanma davası ilk duruşmada sonlanabilir. Hâkim eşleri dinledikten sonra boşanma kararını verir.
Anlaşmalı boşanma protokolünde eksik ve hatalar varsa bu durumda ikinci bir duruşmaya ihtiyaç duyulabilir. Eşlerin sözlü iradeleri ile yazılı irade beyanlarının uyuşmadığı durumlarda da anlaşmalı boşanma davası uzayabilir. Bununla birlikte ortalama olarak 1-3 ay aralığında bu davalar tek celsede sonuçlanmaktadır.
Çekişmeli Boşanma Davası İlk Duruşma
Çekişmeli boşanma davaları anlaşmalı boşanma davalarına kıyasla daha uzun sürer. Bu davalarda tarafların birçok konuda çekişme yaşaması söz konusu olur. Taraflar nafaka, velayet, mal paylaşımı gibi konularda ortak bir karar alamadığında mahkemenin vereceği karara göre hareket etmeleri gerekir.
Çekişmeli boşanma davası görüleceği zaman davacı eşin yoksulluk nafakası talebi varsa davalı eşten daha az kusurlu ya da kusursuz olması gerekir. Ayrıca çekişmeli boşanma davasını açan eş davalı eşten daha fazla kusurlu ise davanın reddedilme olasılığı artar.
Çekişmeli boşanma davalarında mahkemeye sunulacak dilekçenin ardından davalıya dilekçenin tebligatı yapılır. Davalı eş tebliğ edilen dilekçeye istinaden cevap dilekçesi sunar. Taraflara karşılıklı olarak iki defa dilekçelere cevap verme hakkı tanınır. Bu süreçte taraflar davaya konu olan vakıalar hakkında dilekçeler aracılığı ile tartışır ve delillerini sunarak iddialarını sunar.
Bu süreç çekişmeli boşanma davalarında yargılama başlamadan önce tamamlandıktan sonra mahkeme taraflara ön inceleme duruşması için gün verir. Ön inceleme duruşması ilk duruşma olurken davanın şartlarının yanı sıra itiraz süreçlerinin değerlendirildiği aşama da ilk duruşma olmaktadır.
Daha sonra ise tahkikat duruşmasına geçilerek tanık beyanları dinlenir. Tahkikat duruşması birden fazla kez tekrarlanabileceğinden çekişmeli boşanma davalarında süreç uzun ve karmaşık olabilmektedir.
Boşanma davalarında mahkemelerin iş yoğunluğuna, davanın niteliğine, yaşanan problemlerin karmaşık olmasına bağlı sonuçlanma süresi değişebilir. Anlaşmalı boşanma davaları eşlerin önceden bir araya gelerek ortak konularda fikir birliğine vardığı davalar olduğundan ilk duruşmada genelde boşanma neticelenebilmektedir.
Bunun yanı sıra çekişmeli boşanma davaları kısa sürede sonuçlanmaz. Bu davalar sırasında ya da dava sonuçlandıktan sonra tazminat davaları, nafaka davaları da açılabilmektedir. Nafaka davası açan eşin diğer eşten az kusurlu ya da kusursuz olması durumunda yoksulluk nafakası bağlanabilir. Ayrıca yoksulluk nafakası bağlanacak eş boşanma nedeni ile yoksulluğa düşmüş olmalıdır.
İştirak nafakası ise velayeti alan tarafa velayet kendisinde olmayan eş tarafından çocuklar için ödenir. Çocukların eğitim, sağlık giderleri ve benzer ihtiyaçları bu nafaka ile karşılanır. Yoksulluk nafakası ve iştirak nafakası talep doğrultusunda bağlanırken tedbir nafakasına hâkim resen hükmedebilmektedir. Tedbir nafakası da boşanma davası sürerken eş ve çocukların zorda kalmaması amacı ile hakim tarafından veya taleple bağlanabilmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Çekişmeli Boşanma Davasında İlk Duruşma Ne Zaman Olur?
Boşanma istemli dava dilekçesinin görev – yetki sahibi mahkeme verilmesini takiben dava işlemleri başlar. Dilekçe evresinin sonlanmasının ardından birkaç ay içinde ilk duruşma yapılır.
Çekişmeli Boşanma Davasında Kaç Duruşma Yapılır?
Davada görülecek celse yani duruşma sayısı bakımından yasal bir sınırlama yoktur. Bu nedenle net bir celse sayısından bahsetmek yanıltıcı olur. Fakat uygulamadan hareketle altı yedi duruşmayla davanın karara bağlanabileceğini belirtebiliriz.
Boşanma Davasını Kim Açarsa Avantajlı Olur?
Boşanma davasının karı ya da kocadan kimin açtığı, dava neticesi bakımından önem teşkil eden bir husus değildir.