Aile Konutu Şerhi
Aile konutu şerhi Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş bir kavramdır. Aile konutu şerhi özellikle boşanma hukukunda büyük önem arz etmektedir. Eşler kural olarak aile konutlarını yani evlilik boyunca oturacakları konutu beraber seçerler. Aile konutu seçiminden sonra bu konuta aile konutu şerhi düşmek mümkündür. Bu şerhin yazımızın devamında anlatacağımız birtakım yararları vardır. Detaylı bilgi için İstanbul Aile Hukuku Avukatından hukuki destek talep edebilirsiniz.
Aile Konutu Nedir ?
Aile konutunun tanımına ilişkin ilgili kanunlarda net bir tanım yer almamaktadır. Doktrinde ise yazarlar aile konutuyla ilgili çeşitli tanımlamalarda bulunmuştur. Buna göre aile konutu genel olarak sürekli olarak aile yaşamının merkezi haline getirilmiş konut olarak kullanıma elverişli yerdir. Kural olarak tek bir aile konutu olabilir. Eşler anlaşarak birden fazla konutu aile konutu haline getiremezler. Evlilik devam ettiği müddetçe bu konut aile konutu niteliğini sürdürecektir. Eşlerin seçtikleri mal rejimi bu aile konutunun niteliğini etkilemeyecektir. Detaylı bilgi için İstanbul Aile Avukatıyla görüşebilirsiniz.
Aile Konutu Olma Şartları
Her konut aile konutu olamaz. Bu bağlamda aile konutu niteliği kazanmak için aranan bazı koşullar vardır. Bunlar;
- Konutta yaşayan eşlerin resmi olarak evli olmaları
- Konutun eşler tarafından birlikte seçilmesi
- Eşlerin bu konutta günlük yaşamlarını sürdürmeleri
- Konutun hukuka uygun şekilde kullanılması
Bu koşulların sağlanması halinde konutunuzu aile konutu olarak özgüleyebilir ve ardından aile konutu şerhi düşebilirsiniz.
Aile Konutu Şerhi Nedir ?
Aile konutu şerhi, aile konutlarına özgü olarak geçerli olan bir müessesedir. Aile konutu eşlerden birinin üzerinde olabilir. Ancak aile konutu şerhi ile aile konutu üzerinde hak sahibi olmayan eşe de bazı imkanlar yaratılır. Aile konutunda hak sahibi olmayan eş tapu kütüğüne aile konutu şerhinin konulmasını isteyebilir. Aile konutunun sağladığı en önemli güvence artık konutta hak sahibi olan eş diğer eşin rızasını almadan bu konut üzerinde işlem tesis edilemeyecek olmasıdır. Aile konutu şerhi aile konutları için geçerlidir. Gerekli koşullar;
- Aile konutu olmalıdır.
- Aile konutu eşlerden birinin üzerine olmalı.
Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur ?
Aile konutu şerhi koydurmak için başvurabileceğiniz çeşitli yollar vardır. Bunlar;
- Malikin talebi
- Diğer eşin talebi
- Her iki eşin birlikte başvurması
- Mahkeme yolu
Böylece ya tapu müdürlüğü ya da mahkeme yoluyla aile konutu şerhi koydurmanız mümkündür.
Tapuda Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur ?
Tapuda aile konutu şerhi konulabilir. Bunun için ilgili tapu müdürlüğüne başvurmak yeterlidir. Dava açmaya gerek yoktur. Gerek hak sahibi eş gerekse diğer eş tapu müdürlüğüne başvuru yoluyla aile konutu şerhi koydurabilir. İstanbul Aile Avukatı sizlere bu hususta detaylı hukuki danışmanlık sunacaktır.
Dava Yoluyla Aile Konutu Şerhi Nasıl Konulur ?
Mahkeme aracılığıyla da aile konutu şerhi konulabilir. Anca öncelikle tapuya başvuru yolunu tüketmeniz ve sonuç alamamanız gerekmektedir. Tapu müdürlüğü aile konutu şerhi talebinizi reddetmişse bu durumda dava yoluna gidebilirsiniz. Dava dosyanıza tapudan aldığınız olumsuz sonucu belge halinde eklemeniz gerekmektedir. olası hak kayıplarından korunmak için İstanbul Aile Hukuku Avukatı ile bu süreci yürütebilirsiniz.
Aile Konutu Şerhinin Avantajları
Aile konutu şerhi koymanın birtakım avantajları vardır. Bunlar;
Aile konutu üzerinde malik olan eş, diğer eşin rızası olmadan bazı işlemler yapamaz. Bu işlemler;
- Aile konutuyla ilgili kira sözleşmesini feshedemez.
- Aile konutunu devredemez.
- Aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz.
- Aile konutu üzerinde ipotek tesis edemez.
- Aile konutu satılırsa bu satışı iptal ettirilebilir.
- 3.kişilere kazandırılan haklar korunmaz.
Aile Konutu Şerhi Nasıl Kaldırılır ?
Aile konutu şerhi nasıl konuluyorsa aynı şekilde hukuken kaldırılması da mümkündür. En doğal olarak aile konutu şerhi eşler boşanınca kendiliğinden kalkar. Evliliğin sona ermesi halinde aile konutu şerhi de kendiliğinden kalkacaktır. Bunun yanı sıra evlilik devam ederken de eşlerin talebiyle bu şerhin kaldırılması mümkündür. Gerek şerh edilen konutun aile konutu vasfını yitirmesi halinde gerekse yeni bir aile konutu edinilmesi halinde söz konusu şerh kaldırılabilir. Bunun için doğrudan tapuya başvurmanız yeterlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Tapu müdürlüğü şerh talebimizi reddetti ne yapabiliriz ?
Bu durumda dava yoluna giderek mahkeme kararıyla aile konutu şerhi koydurabilirsiniz.
Eşim öldü aile konutu şerhini nasıl kaldırabilirim ?
Eşinizin ölmesi halinde tek taraflı olarak tapudan şerhin terkin edilmesini talep edebilirsiniz.
Eşim iznim olmadan şerh edilen konutu kiraladı ne yapabilirim ?
Bu durumda bu işlemin iptalini sağlayabilirsiniz.
Aile konutu şerhi hangi mahkemede konulur ?
Aile mahkemeleri aile konutu şerhi için görevlidir.
Aile konutu haczedilebilir mi ?
Aile konutu vasfı haczi engellemez.
Aile konutu şerhi ücreti nedir ?
Tapuda şerh için ücret alınmaz. Harç ve masraf yoktur.
Aile Konutu Şerhi Hakkında Yargıtay Kararlarından Örnek Alıntılar
“Türk Medeni Kanunu’nun 194. madde hükmü ile eşlerin aile konutu ile ilgili bazı hukuksal işlemlerinin diğer eşin rızasına bağlı olduğu kuralı getirilerek eşlerin hukuki işlem özgürlüğü, “Aile birliğinin korunması” amacıyla sınırlandırılmıştır. Buna göre, eşlerden biri diğer eşin “Açık rızası bulunmadıkça” aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez ve aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Bu cümleden hareketle, aile konutunun maliki olan eş, aile konutundaki yaşantıyı güçlüğe sokacak biçimde, aile konutunun başkası adına devir edilerek, tescil edilmesi gibi “Tek başına” bir ayni hakla sınırlandıramaz. Bu sınırlandırma “Ancak diğer eşin açık rızası alınarak” yapılabilir. diğer eşin açık rızası alınmadan yapılan işlemin geçerli olduğunu kabul etmek imkansızdır. Eş söyleyişle eşin “Açık rızası alınmadan” yapılan işlemin “Geçersiz olduğunu” kabul etmek zorunludur. Gerçekleşen bu durum karşısında yukarıda açıklanan yasal düzenleme ile ilkelere uygun değerlendirme yapılarak davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken..” 2. Hukuk Dairesi 2019/5110 E. , 2019/8865 K.
“Ancak aile konutu şerhinin kaldırılması istemi “mahkemeye” değil de ilgili “Tapu Sicil Müdürlüğüne” malik olan eş tarafından yapılabilir/yapılmalıdır. Tapu Sicil Müdürlüğü malik olan eşin talebi halinde terkin işlemi yapmak “zorunda” iken aile konutu maliki olan eşe terkini sağlamak için gereksiz yere bir de “dava açma” külfeti yüklenemez.
Kaldı ki tarafların boşanmalarına ilişkin kararın kesinleştiği tarihte davacı malik koca açısından var olan “fiil ehliyeti sınırlaması” kendiliğinden ortadan kalktığı için malik olmayan eş açısından aile konutu korumasından yararlanma olanağı kalmadığı da tartışılamayacak bir gerçektir. Husumet sadece “evlilik birliğinin sürdüğü” hallerde düşer. Çünkü evlilik birliği sürdüğü için aile konutu şerhinin malik olan eşin tek yanlı beyanı ile kaldırılması malik olmayan eşin hukuki yararlarını zedelediği gibi aile konutu şerhinin kaldırılması davasında da evlilik birliği sürmekte ise aile konutu şerhinin kaldırılması aynı şekilde malik olmayan eşin hukuki yararlarını zedelediği için elbette ona husumet yöneltilmeli, gösterdiği takdirde delilleri toplanmalı ve sonucu uyarınca karar verilmelidir.” 2. Hukuk Dairesi 2008/2990 E. , 2008/7349 K.
“Şerhin konulabilmesi için taşınmazın aile konutu olarak özgülenmiş olması ve diğer eşe ait olması yeterlidir. Aile konutu şerhi konulması taşınmaza tam bir koruma sağlamaz. Örneğin şerh konulan taşınmaz kayıt maliki eşin borçları sebebiyle cebri icra ile satılabilir. Bu sebeple taşınmazın aile konutu olarak özgülenmesi için diğer ortakların oybirliği gerekmez. Diğer eşin taşınmazdaki hissesine aile konutu şerhi konulması da diğer ortakların taşınmazla ilgili bu ortaklıktan kaynaklanan haklarını kullanmasına engel olmaz. Aile konutu şerhi konulmasındaki amaç, taşınmaz adına kayıtlı eşin aile konutuyla ilgili tasarruf hakkını sınırlandırmaktır. Somut olayda davalı eşin hissesi üzerindeki tasarruf hakkının sınırlandırılmasında davacı eşin hukuki yararı vardır ve bu hisse üzerine aile konutu şerhi konulmasına kanunen bir engel yoktur. Bu sebeple davalı eşin hissesi üzerine “aile konutu şerhi konulması” gerekirken hatalı değerlendirme sonucunda talebin tümünün reddi doğru olmamıştır.” 2. Hukuk Dairesi 2014/15235 E. , 2014/23110 K.